Zakład Terapii Zajęciowej należy do jednej z najmłodszych struktur Wydziału Fizjoterapii. Jego obecny kształt, kadra wykładowców, działalność naukowa, dydaktyczna i organizacyjna ewoluowały wraz z rozwojem kształcenia na kierunku terapia zajęciowa. Początki przyszłej jednostki sięgają 2012 r., kiedy to grupa nauczycieli akademickich: Rafał Bugaj, Dagmara Chamela-Bilińska, Miłosz Kuśnierz, Jerzy Piechura, Beata Skolimowska, Dorota Wójtowicz, Dominika Zawadzka, ukończyła 3-letni kurs „Doskonalenie potencjału naukowo-dydaktycznego w zakresie terapii zajęciowej kluczem do rozwoju uczelni wyższych”. Zaowocował on uruchomieniem studiów licencjackich o profilu praktycznym (2012). Terapia zajęciowa zyskała status dyscypliny akademickiej, a Uczelnia i studenci dobrze wykształconą, certyfikowaną kadrę, uprawnioną do kształcenia terapeutów zajęciowych zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez Światową Federację Terapeutów Zajęciowych (WFOT) i Europejską Sieć Terapii Zajęciowej w Szkolnictwie Wyższym (ENOTHE).
W 2016 r. na wniosek dziekan Wydziału Fizjoterapii prof. Anny Skrzek powołano Katedrę Terapii Zajęciowej, w której skład weszły trzy zakłady. Kierowanie jednostką powierzono dr hab. Bożenie Ostrowskiej, prof. AWF. Powstanie Katedry było z jednej strony, odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na terapeutów zajęciowych, a z drugiej wynikało z potrzeby upodmiotowienia kształcenia na kierunku terapii zajęciowej i stworzenia warunków lepszego rozwoju kadry nauczycieli. Kierunek zyskał miano studiów z przyszłością. W 2020 r. w miejsce Katedry utworzono Zakład Terapii Zajęciowej. Z powodu zmian organizacyjnych z Zakładu odeszli dr Miłosz Kuśnierz, dr hab. Tomasz Michalak, dr hab. Krzysztof Pezdek, dr Robert Dobrowolski.
Obecny skład Zakładu: dr Dominika Zawadzka, dr Beata Skolimowska, dr Rafał Bugaj, dr hab. Jooanna Szczepańska-Gieracha, prof. AWF, dr Katrzyna Salomon-Krakowska, dr Agnieszka Zygmont, dr hab. Bożena Ostrowska, prof. AWF (kierownik). Pracownicy Zakładu to wielodyscyplinarny zespół dynamicznych i kreatywnych osób, specjalistów w swojej dziedzinie, mających duże doświadczenie naukowe, dydaktyczne i organizacyjne. Poza działalnością dydaktyczną Zakład prowadzi szeroko zakrojone badania naukowe w zakresie terapii zajęciowej i fizjoterapii, bierze udział w konferencjach naukowych oraz patronuje działalności studenckiego koła naukowego Terapii Zajęciowej. Jest również czynnym uczestnikiem i współorganizatorem wielu wydarzeń, których misją jest szeroko rozumiana integracja społeczna oraz funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami bez doświadczania barier fizycznych i społeczno-kulturowych.
Zakład Terapii Zajęciowej może pochwalić się wieloma sukcesami naukowymi i dydaktycznymi. Na polu naukowym warta podkreślenia jest działalność dr hab. Joanny Szczepańskiej-Gierachy, wyróżnionej wraz z zespołem przez „Journal of Rehabilitation Medicine” za badania prowadzone w obszarze wykorzystania wirtualnej rzeczywistości (virtual reality, VR) wspierającej proces rehabilitacji poudarowej. Badania realizowane w ramach grantu NCBiR zakończyły się opracowaniem urządzenia medycznego i jego komercjalizacją. W dowód uznania dr hab. Szczepańska-Gieracha została wybrana przez miasto Wrocław do grona 30 Kreatywnych Wrocławia.
O dużym potencjale i aktywności Zakładu świadczą również nagrody, wyróżnienia oraz podziękowania dla pracowników i studentów za działalność dydaktyczną i organizacyjną:
- pierwsza nagroda i wyróżnienie dla studentek terapii zajęciowej w konkursie „Młode Talenty”, kategoria działalność innowacyjna i społeczna (opiekun koła naukowego dr D. Zawadzka);
- udział studentów terapii zajęciowej w interdyscyplinarnym projekcie Wspólna Inicjatywa Architektoniczna (WIA) ze studentami Politechniki Wrocławskiej Wydział Architektury oraz ASP Wydział Architektury Wnętrz i Wzornictwa (opiekun projektu dr D. Zawadzka);
- Certyfikat „Wrocław bez barier” za „Działania innowacyjne w zakresie powszechnej dostępności” przyznany dr D. Zawadzkiej przez prezydenta Wrocławia;
- wizyty studyjne studentów terapii zajęciowej na Międzynarodowych Targach Rehabilitacyjne REHACARE w Düsseldorfie (raportowane); Sejm i Senat „bez barier” – wizyta w parlamencie, w firmie produkującej sprzęt rehabilitacyjny Vermeiren (opiekun dr Rafał Bugaj, dr D. Zawadzka);
- wolontariat studentów, m.in. podczas olimpiad specjalnych, Integracyjnego Turnieju w Soft Boule, Dniu Dziecka Handicap), akcje charytatywne;
- czynny udział w cyklicznych konferencjach naukowych „Innowacje w Terapii Zajęciowej”, „Forum Integracyjne”, STN (opiekunowie: B. Ostrowska, D. Zawadzka, R. Bugaj,
- Zygmont).
Do podnoszenia umiejętności i kompetencji zarówno nauczycieli, jak i studentów przyczyniają się niewątpliwie programy wyjazdowe Erasmus+ (np. Intensive ProgramCommunity Based Mental Health w Nijmegen, Holandia – praca studentów w międzynarodowych zespołach interdyscyplinarnych (opiekunowie: M. Kuśnierz, R. Bugaj), jak również organizowane przez pracowników wykłady otwarte i warsztaty prowadzone przez wykładowców z zagranicznych Uczelni (m.in. Luc Vercruysse z Hogeschool-Universiteit Brussel, Odisee, Belgia; dr Michele Romano z ISICO, Włochy; dr Paweł Kiper z Fondazione Ospedale San Camillo IRCCS, Laboratory of Neurorehabilitation Technologies). Pracownicy Zakładu podejmują wiele starań w zakresie promocji kierunku i profesji terapeuty zajęciowego. Przykładem takiego działania jest udział w posiedzeniu Sejmowej Komisji ds. Niepełnosprawności dotyczącej kształcenia i braku uregulowań prawnych profesji terapeuty zajęciowego w Polsce (B. Ostrowska, D. Zawadzka). Z inicjatyw Zakładu podjęto również rozmowy na temat prac nad projektem ustawy o zawodzie terapeuty zajęciowego.
Terapeuta zajęciowy jest jedyną profesją osadzoną bezpośrednio w codziennych aktywnościach osoby z niepełnosprawnością i wiążącą zajęcia ze zdrowiem oraz dobrostanem. Wiemy, jak to jest ważne, stąd nasze szerokie spektrum działania.
Opracowanie: dr hab. Bożena Ostrowska, prof. AWF Wrocław