Początki Zakładu Kinezjologii sięgają 1999 r., kiedy to powstała Katedra Fizjologii Stosowanej, w której skład wchodziły dwa zakłady: Zakład Fizjologicznych Podstaw Fizjoterapii i Zakład Kinezjologii. W 2002 r. jednostkę tę przekształcono w Katedrę Kinezjologii i powołano w niej Zakład Fizjologii Stosowanej oraz Zakład Kinezjologii z siedzibą w Zameczku przy ul. Rzeźbiarskiej 4 (przeniesiony później do budynku Wydziału Fizjoterapii, pawilon P-4). Pierwszym kierownikiem Katedry Kinezjologii oraz Zakładu Fizjologii Stosowanej został prof. Artur Jaskólski (do 2020 r.), a pierwszym kierownikiem Zakładu Kinezjologii była prof. Anna Jaskólska. W 2013 r. kierownictwo przejęła dr hab. Katarzyna Kisiel-Sajewicz. Po restrukturyzacji Uczelni w 2020 r. Katedrę Kinezjologii przekształcono w Zakład Kinezjologii, którym obecnie kieruje prof. Jarosław Marusiak.
W Zakładzie Kinezjologii w prace naukową i dydaktyczną zaangażowanych jest obecnie 9 pracowników: prof. Anna Jaskólska, prof. Artur Jaskólski, dr hab. Katarzyna Kisiel-Sajewicz, prof. Jarosław Marusiak, dr Joanna Mencel, dr Klaudyna Wittenbeck, mgr Magdalena Siemiatycka, mgr Łukasz Kamiński i mgr inż. Karolina Lorek. Zespół wspomaga technologicznie mgr inż. Łukasz Szumowski, a administracyjnie mgr Magdalena Skowron.
W Zakładzie Kinezjologii realizowane są następujące przedmioty: fizjologia człowieka, fizjologia wysiłku fizycznego, fizjologia stosowana, kinezjologia, neurofizjologia, biofeedback oraz analiza i interpretacja artykułów naukowych. Poza zajęciami z analizy i interpretacji artykułów naukowych, na wszystkich przedmiotach prowadzone są zajęcia laboratoryjne lub warsztatowe z wykorzystaniem zaawansowanych metod badawczych (elektromiografia, elektroencefalografia, przezczaszkowa stymulacja mózgu). Bardzo innowacyjnym podejściem dydaktycznym jest też zastosowanie programów symulacji komputerowej do zajęć z fizjologii człowieka w zakresie zagadnień, których nie można przeprowadzić ze względów etycznych na zwierzętach. Aby ułatwić studentom kształcenie w tematyce fizjologii człowieka prof. A.Jaskólski i prof. A. Jaskólska opublikowali podręcznik Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka.
Zakład Kinezjologii specjalizuje się w badaniach procesów sterowania ruchem u ludzi i plastyczności układu nerwowo-mięśniowego. Początkowo badania naukowe Zakładu koncentrowały się na ocenie właściwości bioelektrycznych (elektromiografia-EMG, elektrostymulacja-ES) i mechanicznych mięśni szkieletowych (mechanomiografia-MMG, miotonometria-MYO, pomiarze siły lub momentu siły) w celu odkrywania obwodowych mechanizmów sterowania ruchem. Obecnie poza powyższymi metodami pomiarowymi w profilu badawczym Zakładu Kinezjologii dominują badania ośrodkowych procesów sterowania ruchem. Badania realizowane są przy wykorzystaniu najnowszych metod obrazowania mózgu, tj. elektroencefalografii (EEG), przezczaszkowej stymulacji mózgu (TMS) oraz spektroskopii bliskiej podczerwieni (NIRS), które są na wyposażeniu laboratorium Zakładu. Pracownicy, współpracując z innymi jednostkami naukowymi w Polsce i za granicą, stosują również metodę strukturalnego i funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (MRI) oraz pozytonową tomografię emisyjną (PET) do śledzenia zmian funkcjonalnych i strukturalnych mózgu będących podstawą mechanizmów szeroko rozumianej neuroplastyczności. O wysokim poziomie i dużym znaczeniu wyników badań prowadzonych przez Zakład świadczy wysoki poziom cytowań publikowanych prac naukowych: prof. A. Jaskólska (906 cytowań), prof. A. Jaskólski (900 cytowań), dr hab. K. Kisiel-Sajewicz (375 cytowań), prof. J. Marusiak (395 ctyowań), dr Joanna Mencel (106 cytowań).
W latach 1999–2021 w Zakładzie/Katedrze Kinezjologii wypromowano 9 doktorów, 2 doktorów habilitowanych i 3 profesorów tytularnych.
Dzięki grantom naukowym z MNiSW, KBN i NCN (na łączna kwotę 4 865 567 zł), grantowi aparaturowemu na zakup systemu do rejestracji EEG (MNiSW; 130 000 zł) oraz dobremu zarządzaniu funduszami statutowymi Zakład/Katedra Kinezjologii rozwinął swój potencjał badawczy, inwestując w nowoczesną aparaturę i szkolenie pracowników w zakresie analiz różnorodnych sygnałów biologicznych (EMG, EEG, MRI, PET). Obecnie Zakład dysponuje multimodalną pracownią badawczą, która ze względu na swoje wyposażenie aparaturowe jest jedyną na tym poziomie w Polsce oraz unikalną w świecie pracownią do nieinwazyjnych badań mechanizmów obwodowych i ośrodkowych kontroli ruchów człowieka i plastyczności mózgu. Do badań mechanizmów ośrodkowych w laboratorium stosuje się 128-kanałowy system EEG rozszerzony o dodatkowe kanały pomiarowe umożliwiające jednoczesny pomiar sygnałów EMG, MMG i siły lub momentu siły. Takie multimodalne podejście badawcze umożliwia śledzenie procesu planowania i egzekucji zadań ruchowych, począwszy od oceny parametrów komendy ośrodkowej poprzez mapowanie aktywności kory mózgu (sygnał EEG), następnie przełożenia jej na czynność bioelektryczną/aktywację mięśnia (sygnał EMG), zmiany w metabolizmie mięśniowym (funkcjonalna spektroskopia bliska podczerwieni, NIRS) i ocenę efektu mechanicznego (wynikającego ze skurczu mięśniowego) poprzez rejestrację zmiany sztywności aktywnej mięśnia (sygnał MMG, parametry miotonometryczne) oraz wyzwalanej siły lub momentu siły. Dzięki wyposażeniu laboratorium w system do przezczaszkowej stymulacji (TMS), skojarzony z systemem neuronawigacji, możliwe jest mapowanie zmian pobudliwości kory mózgowej. Do badania mechanizmów obwodowych służy również unikalny 62-kanałowy system EMG, który pozwala na mapowanie czynności bioelektrycznej badanego mięśnia i śledzenie zmian aktywności poszczególnych jego części pod wpływem różnych czynników. Laboratorium zostało też wyposażone w metody do oceny właściwości mechanicznych mięśni (USG i miotonometria). Dodatkowo możliwe jest prowadzenie nie tylko treningu fizycznego na bieżni, cykloergometrach lub urządzeniu do treningu ekscentrycznego o nazwie Impulse training, ale też realizowanie treningu wyobrażeniowego i komputerowo wspomaganego przy wykorzystaniu specjalnego systemu do wirtualnej rzeczywistości umożliwiającego przeprowadzanie sesji treningowych.
Efektem bardzo dobrego wyposażenia Pracowni Kinezjologii oraz poziomu naukowego prowadzonych badań są granty badawcze oraz badania prowadzone z ośrodkami zagranicznymi i polskimi, owocujące wspólnymi publikacjami: (1) C. Orizio, Brescia University, Włochy; (2) G. Yue, Kessler Institute, USA, wcześniej Lerner Research Institute, Cleveland Clinic, USA; (3) P. Madelein i L. Petrini, Sensory Motor Interaction, University of Aalborg, Dania; (4) B. Fischer, University of Suthern California, USA; (5) M.B. Bayram, Acıbad University, Turcja; (6) J. Zołądź, AWF Kraków; (7) M. Kurzyński (PWr); (8) A. Marchewka (Instytut Nenckiego PAN, Warszawa). W latach 1999–2021 pracownicy Katedry, a obecnie Zakładu Kinezjologii, pozyskali 9 grantów:
- „Wpływ treningu interwałowego o wysokiej intensywności na mechanizmy neuroplastyczności i zachowania psychomotoryczne u pacjentów z chorobą Parkinsona: badanie randomizowane z jednorocznym okresem obserwacji” (dr hab. J. Marusiak, grant NCN, 1 959 900 zł);
- „Wpływ mentalnego i komputerowo wspomaganego treningu ruchów sięgania i chwytania na procesy sterowania ruchem u osób z wrodzonym brakiem kończyn” (dr hab. K. Kisiel-Sajewicz, grant NCN, 2 122 660 zł);
- „Plastyczność procesów sterowania ruchem u osób z chorobą Parkinsona na skutektreningu fizycznego” (dr J. Marusiak, grant MNISW, 150 000 zł);
- „Wpływ dwóch serii ćwiczeń ekscentrycznych na właściwości fizjologiczne mięśni zginaczy stawu łokciowego” (mgr Damian Janecki, promotor naukowy prof. A. Jaskólski, grant promotorski NCN, 91 320 zł);
- „Czynność bioelektryczna i mechaniczna mięśni odpowiadających za funkcje manipulacyjne dłoni oraz czynność bioelektryczna kory mózgowej u osób zdrowych i u pacjentów z chorobą Parkinsona” (prof. A. Jaskólska, grant MNiSW, 129 392 zł);]
- ,,Wsparcie międzynarodowej mobilności naukowców” na realizację badań dotyczących treningu mentalnego funkcji ruchowych u pacjentów po udarach mózgu w Lerner Research Institute, Cleveland Clinic Foundation, Cleveland, Ohio, USA (dr K. Kisiel-Sajewicz, grant MNiSW, 329 000 zł);
- „Czynność bioelektryczna i mechaniczna mięśni agonistycznych i antagonistycznych u pacjentów z chorobą Parkinsona (dr hab. A. Jaskólska, grant promotorski MNiSW, 36 275 zł);
- „Czynność elektryczna i mechaniczna mięśni antagonistycznych pod wpływem ćwiczeń ekscentrycznych (prof. A. Jaskólska, grant promotorski KBN, 27 840 zł);
- „Wpływ zmian długości mięśni na ich właściwości mechaniczne i fizjologiczne podczas narastania siły i relaksacji w zależności od wieku i płci” (prof. A. Jaskólska, grant KBN, 110 300 zł).
Opracowanie: prof. dr hab. Anna Jaskólska, prof. dr hab. Artur Jaskólski, prof. dr hab. Jarosław Marusiak